Zycie kulturalne ogniskuje się w Wojewódzkim Domu Kultury, wzniesionym w 1. 1961—64 kosztem 11 min zł ze Społecznego Funduszu Odbudowy Kraju i Stolicy. Również Młodzieżowy Dom Kultury założony w 1956, prowadzący prace w 8 sekcjach artystycznych i technicznych może poszczycić się wysoką frekwencją stałych uczestników (w 1975/76 było ich 1390).
Na kulturę artystyczną Zamościa mają wpływ Liceum Sztuk Plastycznych i Podstawowa Szkoła Muzyczna założona jeszcze przed wojną. Rozwinięty jest amatorski ruch artystyczny, działają też zespoły zawodowe, jak kilkuosobowy zespół wokal-no-muzyczny „Sobiepany”, a przede wszystkim ciesząca się przeszło dziewięćdziesięcioletnią tradycją Orkiestra Włościańska im. Karola Namysłowskiego. Kwitnie też amatorski ruch teatralny (Harcerski Teatr „Bajdała” i Młodzieżowy Teatr Aktualności). Na zasadzie stałego porozumienia z Zamościem współpracuje od 1975 warszawski zawodowy Teatr Ochota, dając przedstawienia w okresie wakacyjnym. Terenem dla masowych widowisk stał się amfiteatr wybudowany w latach 1971—75 na terenach pofortecznych, mogący pomieścić 3600 widzów.
Ważną instytucją kulturalną jest Muzeum Ziemi Zamojskiej, które znalazło znakomitą oprawę i przestrzeń ekspozycyjną w najpiękniejszej kamienicy ormiańskiej; zbiory muzealne zostały pomnożone — z 610 eksponatów w 1938 do 8040 w 1972. Muzeum jest bardzo żywą placówką organizującą z inwencją wiele imprez (m. in. Targi Sztuki Ludowej cieszące się dużym powodzeniem). Propagatorem sztuki współczesnej jest otwarte w 1967 Biuro Wystaw Artystycznych oraz Oddział Pracowni Sztuk Plastycznych. W Zamościu działa kilka stowarzyszeń artystycznych: Zamojskie Towarzystwo Muzyczne założone w 1975 (40 czł.), Oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich (9 czł.), Oddział Związku Polskich Artystów Plastyków (11 czł.), Oddział Stowarzyszenia Twórców Ludowych, Zamojskie Towarzystwo Fotograficzne. Nawet jest oddział Towarzystwa Polsko-Indyjskiego. Wyrazem ambicji kulturotwórczych środowiska jest założenie w 1967 Zamojskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, liczącego w 1976 95 członków. Działalność Towarzystwa, oprócz organizacji sesji naukowych, koncentruje się na akcji wydawniczej; wydano już 10 tomów prac traktujących o historyczno-społecznych problemach miasta i regionu. Od 1 I 1977 zaczął ukazywać się tygodnik międzyzakładowy „Wspólna Praca”, aktywizujący społecznie i zawodowo środowisko zamojskie.
Zamościanie, znani z głębokiego sentymentu do swojego miasta, dumni są z jego piękna i bogatych tradycji historycznych. Nawet ci, którzy już w nim od lat nie mieszkają, nadal żywo interesują się nie tylko renowacją zabytkowego centrum, ale też nowoczesnym rozwojem Zamościa. Wymownym przykładem jest działanie na rzecz miasta Koła Zamo-ścian przy PTTK w Warszawie. Przywiązanie i ofiarność mieszkańców Zamościa wyraża się w wartościowych czynach społecznych (Zalew, amfiteatr, ogród zoologiczny). Zbliżający się wielki jubileusz 400-lecia Zamościa jest okolicznością mobilizującą władze miejskie i społeczeństwo do wysiłku nad przywróceniem urody zabytkom „miasta arkad odrodzenia”, będącego obiektem nieustannego podziwu polskich i zagranicznych turystów.