Wystawa „Kultura Zamościa i Zamojszczyzny”, opracowana według scenariusza naukowego J. Kowalczyka i K. Sroczyńskiej, została otwarta w 1966 w 10 izbach parteru i I piętra.
1. Izba tylna wielka ma godne szczególnej uwagi: późnorenesansowy wystrój rzeźbiarsko-architektoniczny z bogatą dekoracją roślinną (arabeski o motywach winnej latorośli), portal, obok niego lawa-terz na wiodę święconą (nie spotykany w kamienicach) oraz oprawę bliźniaczych okien z kolumnami pokrytymi ornamentem winnej latorośli. Izba przypomina okazałe wnętrza kamienic lwowskich z XVII w. Ciężki drewniany strop z profilowanymi belkami i sosrębem, ozdobiony wyciętymi rozetami, nosi datę budowy 1634 oraz monogram DFDD.
Ekspozycja w tej izbie wprowadza w dzieje kultury regionu, w sytuację administracyjną, własnościową, osadniczą i religijną na terenie pd. części dzisiejszego woj. lubelskiego przed założeniem Nowego Zamościa, a więc przed 1580, w sprawy utworzenia ordynacji zamojskiej (1589) i budowę Nowego Zamościa (od 1579), wreszcie ukazuje sylwetkę fundatora miasta i ordynacji Jana Zamoyskiego (1542—1605), kanclerza i hetmana wielkiego koronnego. Z oryginalnych eksponatów zasługuje na uwagę portret Jana Zamoyskiego z 1 poł. XVII w.
2. Izba na półpiętrze (wejście po schodkach) to d. komora sklepiona kolebkowo. Zgromadzone tu eksponaty informują o dziełach architektonicznych twórcy Zamościa Bernarda Moranda i jego kontynuatorów w XVII w. — J. Jaroszewicza, J. Wolffa, J. B. Falconiego, J. M. Linka. Godne uwagi są fragmenty rzeźbiarskie z budowli zamojskich.
Z pomieszczenia tego przechodzimy na środkowy podest w klatce schodowej.
3. Klatka schodowa ma zachowaną pierwotną strukturę, a więc znajdujące się w środkowym trakcie domu, dwubiegowe schody; oświetlona jest świetlikiem w dachu. Na ścianach umieszczono historyczne widoki Zamościa i miasteczek z terenu ordynacji (Goraj, Józefów).
4. Pomieszczenie d. kuchni czarnej (bez okien), sklepionej kolebką, zawiera ekspozycję ilustrującą rolę twierdzy zamojskiej w Polsce przedrozbiorowej (modele, widoki, autoportret inż. A. dell’ Aqua).
5. Wielka izba przednia oświetlona bliźniaczymi oknami w bogatej oprawie rzeźbiarsko-architektonicznej, podobnej do wystroju wielkiej izby tylnej na parterze, z kolumną międzyokienną. Pod nowym stropem belkowym częściowo zachowany ścienny fryz malowany, tzw. kraniec, ze sceną polowania z połowy XVII w.
Sala poświęcona jest dziejom Akademii Zamojskiej i drukarni akademickiej, ufundowanym w 1594. Zgromadzono tu XVII-wieczne portrety fundatora i dobrodziejów Akademii — Jana Zamoyskiego, syna Tomasza i jego żony Katarzyny z
Ostrogskich, wizerunki profesorów, wyobrażenia insygniów rektorskich, pieczęci, wreszcie księgi uczonych zamojskich (A. Burskiego, T. Dreznera, Sz. Szymonowicza i in.) drukowane w oficynie akademickiej. Jest tu też jeden z najstarszych druków oficyny zamojskiej, prawnicze dzieło Jana Herburta „Statuty królestwa polskiego” z 1596 oraz popularne w XVII w. kalendarze wydawane przez
5. J. Duńczewskiego, profesora Akademii. Na ścianie namalowany sygnet, którym drukarnia firmowała swoje wydawnictwa, przedstawiający mitologicznego bohatera greckiego Perseusza powracającego na Pegazie po walce z Meduzą; w prawej ręce zbrojny jeździec trzyma kopię, w lewej tarczę z godłem Akademii.
6. Wąska izba przykryta stropem z profilowanymi belkami z rozetami zachowała na ścianach malowany fryz z połowy XVII w., z kompozycjami ro-ślinno-kwiatowymi oraz z wizerunkami świętych ewangelistów.
Ekspozycja poświęcona jest kulturze artystycznej kręgu zamojskiego w dobie baroku i rokoka, m. in. teatrowi dworskiemu z połowy XVII w. Wśród oryginalnych eksponatów zasługuje na uwagę portret młodego Klemensa Zamoyskiego z ok. 1750.
7 i 8. Dwie następne, małe i ciemne izdebki (pierwotnie może alkowa i komora) sklepione są kolebką. W pierwszej zwięzła ekspozycja na temat sztuki zamojskiego środowiska w dobie oświecenia i wczesnego romantyzmu (2 znakomite portrety ordynatów Andrzeja Zamoyskiego, kanclerza wielkiego koronnego, pędzla F. Lampiego oraz Stanisława Kostki Zamoyskiego pędzla K. Wojmiakowskiego). W następnej izbie zasygnalizowano problemy spo-łeczno-oświatowe „zamojskiego oświecenia”. Zgromadzono tu interesujące dokumenty do dziejów szkół zamojskich i szczebrzeskich, czynnych po zamknięciu Akademii w 1784. Godne uwagi są publikacje naukowe z dziedziny rolnictwa wydawane w Zamościu na przełomie XVIII i XIX w.
9. Izba tylna wielka kryta jest stropem belkowym z sosrębem profilowanym i ozdobionym rozetami. Ekspozycja ilustruje modernizację twierdzy Zamość w 1 połowie XIX w oraz rolę Zamościa w walce o wyzwolenie narodowe i społeczne w XIX i początku XX w. Oprócz map i widoków przebudowywanych fortyfikacji i budowli oraz wizerunków działaczy wojskowych (gen. Haukego, mjra W. Łukasińskiego jako więźnia) zebrano tu monety bite w czasie oblężenia Zamościa w 1813, broń powstańców z 1863, kule więzienne z łańcuchami. Walkę rewolucyjno-społeczną prezentują dokumenty Zamojskiej Rady Wojskowo-Robotniczej z 1918 oraz związane z życiem Róży Luksemburg, działaczki polskiego i niemieckiego ruchu komunistycznego, urodzonej w Zamościu.
Fragment ekspozycji tej sali poświęcony jest też sprawom kultury artystycznej Zamościa w l. 1850 — 1939. Z eksponatów zasługują na uwagę: rysunek R. Hadziewicza (projekt obrazu do kolegiaty), grafiki T. Cieślewskiego młodszego i W. Żurawskiego, publikacje Książnicy Zamojskiej, wydawnictwa bibliofilskie Koła Miłośników Książki i pamiątki związane ze słynną orkiestrą włościańską założoną przez Karola Namysłowskiego w 1881 w Chomęciskach k. Zamościa, istniejącą do dziś w Zamościu.